වෙසෙස් බූන්දි
මුතුරාජවෙල වනසන්නට පෙර
බූන්දි, 08:43:36
මීතොටමුල්ල ඛේදවාචකයෙන් පසු කොළඹ කුණු බැහැර කිරීම සඳහා දේශපාලකයින් සහ ඇතැම් අමනෝඥ්ඥ නිළධාරීන් විසින් වඩාත් සුදුසු ස්ථාන ලෙස තෝරාගනිමින් සිටින්නේ මුතුරාජවෙල,ජා ඇල,කඩවත වැනි ප්‍රදේශවල පිහිටි අනර්ඝ පාරිසරික වටිනාකමකින් යුතු තෙත්බිම් ය.
මෙම තෙත් බිමකට කොළඹ එකතුවන වෙන් වෙන්ව එකතු නො කළ මිශ්‍ර කසල බැහැර කිරිම තුළින් ඇතිවිය හැකි උපද්‍රවයේ පරිසර විද්‍යාත්මක පැතිකඩ සලකා බැලුවහොත් සැබැවින්ම එය මීතොටමුල්ල ඛේදවාචකයට වඩා බරපතලවනු නො අනුමානය. කොළඹින් ගෙනයන මිශ්‍ර කසල වල සංයුතිය සැලකුව හොත් එහි වැඩි ප්‍රමාණයක් කාබනික ආහාරමය අපද්‍රවය අන්තර්ගත වන අතර එමෙන්ම විවිධ ඉලෙක්ට්‍රොනික උපාංග කොටස්, බැටරි විදුලි බල්බ, ශාලක (detergent.), කෘමිනාශක, කාර්මික අපසාදන, මෙන්ම රෝහල්වලින් බැහැරවන සායනික අපද්‍රව්‍ය හා ඩයි මෙන්ම වර්ණක ආදිය අඩංගු බව අපි දනිමු.
ඒ පිළිබඳ සරල අවබෝධයක් ලබා ලැනිමට අප මුතුරාජවෙල වැනි තෙත්බිමකට මිශ්‍ර කසල බැහැර කළහොත් එම කුණුගොඩ තුළ සිදුවන ජෛව රසායනික ක්‍රියාවලිය පිලිබද අවධානය යොමුකරමු.බොහෝ දෙනා සිතන්නේ ආහාර කොටස් හා දිරායන කාබනික ද්‍රව්‍ය පරිසරට හානිකර නොවන අතර ඒවා කුණුගොඩ තුළ පොහොර බවට පත්වන බවකි. නමුත් එය එතරම් සරල නැත.සාමානයයෙන් කසලවල පවතින කාබනික අහාර ජිර්ණයට ලක්වන්නේ බැක්ටිරියා හා දිලීර ක්‍රියාකාරීත්වයෙනි.
මෙහිදි කුණු ගොඩේ පිටත ස්ථරවල ඔක්සිජන් හොඳින් පවතින නිසා පූර්ණ ස්වායු(Aerobic digestion) ජිර්ණය සිදුවන නමුත් අභ්‍යයන්තරයේ පවතින කසල වලට හොඳ ඔක්සිජන් සැපයුමක් නොමැති බැවින් සිදුවනුයේ නිර්වායු බැක්ටිරියා මගින් සිදුවන නිර්වායු ජීර්ණයක්(anaerobic digestion) වේ.මෙහිදි අවසන් ඵලය ලෙස මීතේන් හා අර්ධ ලෙස ජීර්ණය වු කාබනික සංයෝග වන ඇමයිනෝ අම්ල ,මේද අම්ල,ඇමීන වැනි සංයෝග මිශ්‍ර තරලයක් ගොඩනැගේ. මෙය( leachate) ක්ෂිරකය/ කසල කාන්දු දියර(Waste soup) ලෙස හඳුන්වයි.මෙහි රසායනික ක්‍රියාකාරිත්වය සැලකූ විට Higher oxygen demanding substance හෙවත් අධි ඔක්සිජන් ඉල්ලුමක් සහිතය.මෙය මළසිරුරක් කුණුවිමේදී ගලායන ඕජස හා සමාන තරලයකි.වැසි සමයේ දී හෝ වගුරුබිමෙන් කුණු කන්දට ජලය කාන්දුවිමේ දී මෙම දියරය මතුපිට ජලයටත් එමෙන්ම භුගත ජලයටත් කාන්දුවන අතර ඒ ඔස්සේ තරමක් බැහැරින් පිහිටි ජල මුලාශ්‍ර වෙතට ගමන්කොට ඒවා දූෂණයට ලක්කරයි.
මෙහි පවතින අධි ඔක්සිජන් ඉල්ලුම නිසා තෙත්බිමේ ජලයට මුසු වූ පසු එම ජලයේ දියවි ඇති ඔක්සිජන් ප්‍රමාණය සිඝ්‍රයෙන් පහළ වැටීම සිදුවේ. එහි ප්‍රතිඵලය වන්නේ ජලජ ජීවීන් විනාශ වෙමින් තෙත් බිමේ ජලය පල් වූ (Eutrophic condition) තත්වයකට පත්විමයි. ඇතැම් විට මෙම leachate තුළ පවතින අර්ධ ජීර්ණයට ලක්වු කාබනික ද්‍රව්‍ය කුණු කන්දේ ඇති කාර්මික කසලවල හා ශාලකවල (Detergent) පවතින ක්ලෝරීන් සමග ප්‍රතික්‍රියා කොට Ogano chlorate නැමැති උඝ්‍ර විෂ තැනිමට ද ඉඩකඩක් පවතී. එය කෘමිනාශක ඝනයේ විෂ ද්‍රව්‍යයකි.
ඉන්පසු අනෙකුත් රසායනික හා ඉලෙක්ට්‍රොනික අපද්‍රව්‍යවල ජිර්ණක ක්‍රියාවලිය සැලකුවහොත් බොහොමයක් කාර්මික අපසාදන, ඉලෙක්ට්‍රොනික උපාංග හා විදුලි බල්බ බැටරි හා වර්ණක ද්‍රව්‍ය දිරාපත්වීමේ දී නිකල් , කැඩ්මියම් ,ඊයම්, රසදිය වැනි බැර ලෝහ හා ඒවායේ ලවණ භුගත ජලයට කාන්දු වීම මෙන්ම තෙත් බිමෙහි ජලයට කාන්දු වීම ද සිදුවේ.
මීතොටමුල්ල ඛේදවාචකය
©nation.lk
උදාහරණයක් ලෙස ශ්‍රී ලංකාවේ සම්මත පානීය ජලයේ පැවතිය හැකි උපරිම රසදිය සාන්ද්‍රනය ලීටරයට මිලිග්‍රෑම් 0.001කි. සාමාන්‍යයෙන් එක් CFL බල්බයක රසදිය මිලිග්‍රෑම් 4ක් පමණ අන්තර්ගතය. ඒ අනුව කුණු ගොඩට බැහැරකරන එක CFL බල්බයකින් ජලය ලීටර හාරදහසක් පමණ පානයට නුසුදුසු මට්ටමට දූෂණයට ලක්කරනු ඇත.
මේවා ඇතැම් විට තරමක් දුර බැහැරින් පිහිටි ළිං වලට ද කාන්දුවිය හැක.මෙම බැර ලෝහ පිළිකා,ස්නායු රෝග හා අක්මාව ආශ්‍රිත රෝග වලට මුල් වන අතර ඇතැම් විට අනුරාධපුර පොළොන්නරු ප්‍රදේශවල පවතින ආකාරයේ දිර්ඝකාලීන වකුගඩු රෝගවලට ද හේතුවේ.
මෙම බැර ලෝහ තෙත් බිම් හා වගුරු බිම්වල පවතින පලා වර්ග , කොහිල,නෙලුම් අල වැනි ශාක තුළ සංචිත වන අතර එම ශාක මත යැපෙන මත්ස්‍යයින් හා අනෙකුත් සතුන්ගේ දේහ තුළ සංචිත වීම (Bio Accumulation/Persistence) සිදුවෙමින් අහාර දාම ඔස්සේ දුර බැහැර ප්‍රදේශවලට පවා ව්‍යාප්තවිම සිදුවේ.
මේවා හුදු පුරෝකථනයන් නොවන අතර පසුගිය දිනක ශ්‍රි ජයවර්ධන පුර විශ්ව විද්‍යාලයේ මහාචාර්ය නිලන්ති බණ්ඩාර මහත්මිය මොරටුව නගර සභා බල ප්‍රදේශයේ නාගරික කසළ අංගන ආශ්‍රිතව සිදුකල පර්යේෂණයකින් සොයාගනු ලැබුවේ එම මිශ්‍ර කසළ අංගනයට බැහැරින් පිහිටි ළිං ජලයේ කැඩ්මියම් සාන්ද්‍රනය ඉතා අහිතකර මට්ටමකින් ඉහළ ගොස් ඇති බවයි.
එපමණක් නොවේ. පරිසර විද්‍යාත්මකව ලෝක පරිමාණයේ මහත් ආන්දෝලනයකට ලක්වු මහා ව්‍යසනයක් වන ජපානයේ සිදු වූ මිනමාටා සිදුවිම (Minamata incident) සිදු වූයේ තෙත්බිමකට රසදිය අඩංගු අපද්‍රව්‍ය කාලයක් තිස්සේ මුදාහැරීම හේතුවෙනි.එහි ප්‍රතිඵලය ලෙස එම තෙත්බිම ආශ්‍රිත ජනයා වසර තිහක් තිස්සේ දරුණු ස්නායු රෝගයකට ගොදුරු වෙමින් මරණයට පත් විය.මෙය Dancing dog disease ලෙස ප්‍රසිද්ධියට පත්වූයේ මෙම බලපෑමට ලක්වු සුනඛයන් පවා කාලයක් ස්නායු අප්‍රාණිකව සිට දඟලමින් මියගිය බැවිනි.
එබැවින් එක් ව්‍යසනයකට තාවකාලික පිළිතුරක් ලෙස තෝරන විකල්පය මගින් තවත් ඛේදවාචකයකට මගපෑදීමට වගකිව යුතු නිළධාරින්ට මෙන්ම දේශපාලකයන්ට ද ජනතාව ඉඩ දිය යුතු නැත.
සාමාන්‍යයෙන් කසල රඳවනයක් ස්ථිරව සකස්කිරිමේ දී මූලිකවම සළකා බලන කරුණක් වන්නේ එම ප්‍රදේශයේ භූගත ජල මට්ටම ගැඹුරින් පැවතිම , අඩු වර්ෂාපතනය හා මතුපිට ගලායන ජලයට නිරාවරණය වීම සිදු නොවන පරිදි ස්ථාන තෝරාගැනිම ය.
එසේ තෝරාගන්නා ස්ථානයක වුව කසළ රඳවනයේ පතුල HDP වැනි ආවරණයකින් හොඳින් ආවාරණය කොට එතුළ එකතුවන කාන්දු දියර වෙනම නළ පද්ධතියකින් එක්රැස් කොට පිටතට ගෙන පිරිපහදු කරනු ලබනුයේ එම දියර පොළවට කාන්දුවීම හානිකර වන බැවිනි.එවන් පසුබිමක වටිනා තෙත්බිමකට අමු අමුවේ කසළ බැහැර කොට අනාගත පරපුරක් මහා ඛේදවාචකයක් කරා තල්ලුකර දැමීමට යමෙකු ක්‍රියා කරයි නම් එම නිළධාරීන් හා දේශපාලකයින්ද ඔවුන්ට උපදෙස් දෙන අන්ධ පරිසරවේදීන් පිළිබඳව ද මහජනයාට ඇතිවිය යුත්තේ කසළ වලට එහා ගිය පිළිකුලක් මිස අන් කවරක්ද?
එබැවින් මේ මොහොතේ තාවකාලිකව කසළ බැහැර කිරිමට යම් ස්ථානයක් තෝරා ගන්නේ නම් එවැනි ස්ථානයක් අනිවාර්යෙන්ම ජලයෙන් ඈත් වූ වියළි භුමියක් විය යුතු අතර එහි වුව ද භුමියට කාන්දුවීම වැලැක්විමේ නිසි ක්‍රමවේදයක් සකස්කර තිබිය යුතුම ය. ඒ සියල්ල පැවතිය ද තාවකාලික කසළ බැහැර කිරීම වචනයේ අර්ථයෙන්ම දින කිහිපයකට සීමා විය යුතු අතර එය තවත් කසළ කන්දක් බවට පත්වීම වැළැක්වීමට වග බලා ගත යුතුමය.
මීතොටමුල්ල නාය ගිය පසු
©dailymirror.lk
නමුත් බලධාරීන් කුණු දැමීමට භුමියක් තෝරාගැනිමේ දී සලකා බලා ඇති කාරණා වනුයේ එහි වන පරිසර විද්‍යාත්මක පසුබිම නොව භූමිය සදහා කිසිදු වියදමක් නොකර රජයේ රක්ෂිතයක් භාවිතයට ගැනීමත් මහජන විරෝධය අවම වීමට වාසස්ථාන වලින් බැහැර ස්ථානයක් තෝරාගැනිම යන පටු කාරණාවන් පමණි.
මෙහිදි තාවකාලික විකල්පයක් ලෙස බස්නාහිර පලාතේ බොහෝ ස්ථානවල පවතින මහා පරිමාණ කලුගල් කැණීම් සිදු කර පරිහාණියට ලක් වූ වලවල් සහිත භුමි මෙන්ම තෙත් බිම් පද්ධතියෙන් පරිබාහිරව පිහිටි වයස්ගත රබර් වගාවන් පවතින භුමියක් සපයා ගෙන එවැන්නක සාපේක්ෂව අඩු කාල සීමාවකින් සකස්කර ගත හැකි පාලිත බිම් පිරවුමක් (Controlled landfill) සකසා එයට තාවකාලිකව කොළඹ එකතුවන කසල බැහැර කිරිම වඩාත් යෝග්‍ය ම විසඳුමක් වනු ඇත. එහෙත් එවැන්නක් සදහා බලධාරින් යොමු නොවන වග අමිහිරිවුත් කටුකවූත් සත්‍යය නොවන්නට නම් ජනතාව සිය හඬ අවදි කළ යුතුම ය.
මුතුරාජවෙල ඡායාරූපය-© පූර්ණිමා පීරිස්
මෙම තෙත් බිමකට කොළඹ එකතුවන වෙන් වෙන්ව එකතු නො කළ මිශ්‍ර කසල බැහැර කිරිම තුළින් ඇතිවිය හැකි උපද්‍රවයේ පරිසර විද්‍යාත්මක පැතිකඩ සලකා බැලුවහොත් සැබැවින්ම එය මීතොටමුල්ල ඛේදවාචකයට වඩා බරපතලවනු නො අනුමානය. කොළඹින් ගෙනයන මිශ්‍ර කසල වල සංයුතිය සැලකුව හොත් එහි වැඩි ප්‍රමාණයක් කාබනික ආහාරමය අපද්‍රවය අන්තර්ගත වන අතර එමෙන්ම විවිධ ඉලෙක්ට්‍රොනික උපාංග කොටස්, බැටරි විදුලි බල්බ, ශාලක (detergent.), කෘමිනාශක, කාර්මික අපසාදන, මෙන්ම රෝහල්වලින් බැහැරවන සායනික අපද්‍රව්‍ය හා ඩයි මෙන්ම වර්ණක ආදිය අඩංගු බව අපි දනිමු.
ඒ පිළිබඳ සරල අවබෝධයක් ලබා ලැනිමට අප මුතුරාජවෙල වැනි තෙත්බිමකට මිශ්‍ර කසල බැහැර කළහොත් එම කුණුගොඩ තුළ සිදුවන ජෛව රසායනික ක්‍රියාවලිය පිලිබද අවධානය යොමුකරමු.බොහෝ දෙනා සිතන්නේ ආහාර කොටස් හා දිරායන කාබනික ද්‍රව්‍ය පරිසරට හානිකර නොවන අතර ඒවා කුණුගොඩ තුළ පොහොර බවට පත්වන බවකි. නමුත් එය එතරම් සරල නැත.සාමානයයෙන් කසලවල පවතින කාබනික අහාර ජිර්ණයට ලක්වන්නේ බැක්ටිරියා හා දිලීර ක්‍රියාකාරීත්වයෙනි.
මෙහිදි කුණු ගොඩේ පිටත ස්ථරවල ඔක්සිජන් හොඳින් පවතින නිසා පූර්ණ ස්වායු(Aerobic digestion) ජිර්ණය සිදුවන නමුත් අභ්‍යයන්තරයේ පවතින කසල වලට හොඳ ඔක්සිජන් සැපයුමක් නොමැති බැවින් සිදුවනුයේ නිර්වායු බැක්ටිරියා මගින් සිදුවන නිර්වායු ජීර්ණයක්(anaerobic digestion) වේ.මෙහිදි අවසන් ඵලය ලෙස මීතේන් හා අර්ධ ලෙස ජීර්ණය වු කාබනික සංයෝග වන ඇමයිනෝ අම්ල ,මේද අම්ල,ඇමීන වැනි සංයෝග මිශ්‍ර තරලයක් ගොඩනැගේ. මෙය( leachate) ක්ෂිරකය/ කසල කාන්දු දියර(Waste soup) ලෙස හඳුන්වයි.මෙහි රසායනික ක්‍රියාකාරිත්වය සැලකූ විට Higher oxygen demanding substance හෙවත් අධි ඔක්සිජන් ඉල්ලුමක් සහිතය.මෙය මළසිරුරක් කුණුවිමේදී ගලායන ඕජස හා සමාන තරලයකි.වැසි සමයේ දී හෝ වගුරුබිමෙන් කුණු කන්දට ජලය කාන්දුවිමේ දී මෙම දියරය මතුපිට ජලයටත් එමෙන්ම භුගත ජලයටත් කාන්දුවන අතර ඒ ඔස්සේ තරමක් බැහැරින් පිහිටි ජල මුලාශ්‍ර වෙතට ගමන්කොට ඒවා දූෂණයට ලක්කරයි.
මෙහි පවතින අධි ඔක්සිජන් ඉල්ලුම නිසා තෙත්බිමේ ජලයට මුසු වූ පසු එම ජලයේ දියවි ඇති ඔක්සිජන් ප්‍රමාණය සිඝ්‍රයෙන් පහළ වැටීම සිදුවේ. එහි ප්‍රතිඵලය වන්නේ ජලජ ජීවීන් විනාශ වෙමින් තෙත් බිමේ ජලය පල් වූ (Eutrophic condition) තත්වයකට පත්විමයි. ඇතැම් විට මෙම leachate තුළ පවතින අර්ධ ජීර්ණයට ලක්වු කාබනික ද්‍රව්‍ය කුණු කන්දේ ඇති කාර්මික කසලවල හා ශාලකවල (Detergent) පවතින ක්ලෝරීන් සමග ප්‍රතික්‍රියා කොට Ogano chlorate නැමැති උඝ්‍ර විෂ තැනිමට ද ඉඩකඩක් පවතී. එය කෘමිනාශක ඝනයේ විෂ ද්‍රව්‍යයකි.
ඉන්පසු අනෙකුත් රසායනික හා ඉලෙක්ට්‍රොනික අපද්‍රව්‍යවල ජිර්ණක ක්‍රියාවලිය සැලකුවහොත් බොහොමයක් කාර්මික අපසාදන, ඉලෙක්ට්‍රොනික උපාංග හා විදුලි බල්බ බැටරි හා වර්ණක ද්‍රව්‍ය දිරාපත්වීමේ දී නිකල් , කැඩ්මියම් ,ඊයම්, රසදිය වැනි බැර ලෝහ හා ඒවායේ ලවණ භුගත ජලයට කාන්දු වීම මෙන්ම තෙත් බිමෙහි ජලයට කාන්දු වීම ද සිදුවේ.
මීතොටමුල්ල ඛේදවාචකය
©nation.lk
උදාහරණයක් ලෙස ශ්‍රී ලංකාවේ සම්මත පානීය ජලයේ පැවතිය හැකි උපරිම රසදිය සාන්ද්‍රනය ලීටරයට මිලිග්‍රෑම් 0.001කි. සාමාන්‍යයෙන් එක් CFL බල්බයක රසදිය මිලිග්‍රෑම් 4ක් පමණ අන්තර්ගතය. ඒ අනුව කුණු ගොඩට බැහැරකරන එක CFL බල්බයකින් ජලය ලීටර හාරදහසක් පමණ පානයට නුසුදුසු මට්ටමට දූෂණයට ලක්කරනු ඇත.
මේවා ඇතැම් විට තරමක් දුර බැහැරින් පිහිටි ළිං වලට ද කාන්දුවිය හැක.මෙම බැර ලෝහ පිළිකා,ස්නායු රෝග හා අක්මාව ආශ්‍රිත රෝග වලට මුල් වන අතර ඇතැම් විට අනුරාධපුර පොළොන්නරු ප්‍රදේශවල පවතින ආකාරයේ දිර්ඝකාලීන වකුගඩු රෝගවලට ද හේතුවේ.
මෙම බැර ලෝහ තෙත් බිම් හා වගුරු බිම්වල පවතින පලා වර්ග , කොහිල,නෙලුම් අල වැනි ශාක තුළ සංචිත වන අතර එම ශාක මත යැපෙන මත්ස්‍යයින් හා අනෙකුත් සතුන්ගේ දේහ තුළ සංචිත වීම (Bio Accumulation/Persistence) සිදුවෙමින් අහාර දාම ඔස්සේ දුර බැහැර ප්‍රදේශවලට පවා ව්‍යාප්තවිම සිදුවේ.
මේවා හුදු පුරෝකථනයන් නොවන අතර පසුගිය දිනක ශ්‍රි ජයවර්ධන පුර විශ්ව විද්‍යාලයේ මහාචාර්ය නිලන්ති බණ්ඩාර මහත්මිය මොරටුව නගර සභා බල ප්‍රදේශයේ නාගරික කසළ අංගන ආශ්‍රිතව සිදුකල පර්යේෂණයකින් සොයාගනු ලැබුවේ එම මිශ්‍ර කසළ අංගනයට බැහැරින් පිහිටි ළිං ජලයේ කැඩ්මියම් සාන්ද්‍රනය ඉතා අහිතකර මට්ටමකින් ඉහළ ගොස් ඇති බවයි.
එපමණක් නොවේ. පරිසර විද්‍යාත්මකව ලෝක පරිමාණයේ මහත් ආන්දෝලනයකට ලක්වු මහා ව්‍යසනයක් වන ජපානයේ සිදු වූ මිනමාටා සිදුවිම (Minamata incident) සිදු වූයේ තෙත්බිමකට රසදිය අඩංගු අපද්‍රව්‍ය කාලයක් තිස්සේ මුදාහැරීම හේතුවෙනි.එහි ප්‍රතිඵලය ලෙස එම තෙත්බිම ආශ්‍රිත ජනයා වසර තිහක් තිස්සේ දරුණු ස්නායු රෝගයකට ගොදුරු වෙමින් මරණයට පත් විය.මෙය Dancing dog disease ලෙස ප්‍රසිද්ධියට පත්වූයේ මෙම බලපෑමට ලක්වු සුනඛයන් පවා කාලයක් ස්නායු අප්‍රාණිකව සිට දඟලමින් මියගිය බැවිනි.
එබැවින් එක් ව්‍යසනයකට තාවකාලික පිළිතුරක් ලෙස තෝරන විකල්පය මගින් තවත් ඛේදවාචකයකට මගපෑදීමට වගකිව යුතු නිළධාරින්ට මෙන්ම දේශපාලකයන්ට ද ජනතාව ඉඩ දිය යුතු නැත.
සාමාන්‍යයෙන් කසල රඳවනයක් ස්ථිරව සකස්කිරිමේ දී මූලිකවම සළකා බලන කරුණක් වන්නේ එම ප්‍රදේශයේ භූගත ජල මට්ටම ගැඹුරින් පැවතිම , අඩු වර්ෂාපතනය හා මතුපිට ගලායන ජලයට නිරාවරණය වීම සිදු නොවන පරිදි ස්ථාන තෝරාගැනිම ය.
එසේ තෝරාගන්නා ස්ථානයක වුව කසළ රඳවනයේ පතුල HDP වැනි ආවරණයකින් හොඳින් ආවාරණය කොට එතුළ එකතුවන කාන්දු දියර වෙනම නළ පද්ධතියකින් එක්රැස් කොට පිටතට ගෙන පිරිපහදු කරනු ලබනුයේ එම දියර පොළවට කාන්දුවීම හානිකර වන බැවිනි.එවන් පසුබිමක වටිනා තෙත්බිමකට අමු අමුවේ කසළ බැහැර කොට අනාගත පරපුරක් මහා ඛේදවාචකයක් කරා තල්ලුකර දැමීමට යමෙකු ක්‍රියා කරයි නම් එම නිළධාරීන් හා දේශපාලකයින්ද ඔවුන්ට උපදෙස් දෙන අන්ධ පරිසරවේදීන් පිළිබඳව ද මහජනයාට ඇතිවිය යුත්තේ කසළ වලට එහා ගිය පිළිකුලක් මිස අන් කවරක්ද?
එබැවින් මේ මොහොතේ තාවකාලිකව කසළ බැහැර කිරිමට යම් ස්ථානයක් තෝරා ගන්නේ නම් එවැනි ස්ථානයක් අනිවාර්යෙන්ම ජලයෙන් ඈත් වූ වියළි භුමියක් විය යුතු අතර එහි වුව ද භුමියට කාන්දුවීම වැලැක්විමේ නිසි ක්‍රමවේදයක් සකස්කර තිබිය යුතුම ය. ඒ සියල්ල පැවතිය ද තාවකාලික කසළ බැහැර කිරීම වචනයේ අර්ථයෙන්ම දින කිහිපයකට සීමා විය යුතු අතර එය තවත් කසළ කන්දක් බවට පත්වීම වැළැක්වීමට වග බලා ගත යුතුමය.
මීතොටමුල්ල නාය ගිය පසු
©dailymirror.lk
නමුත් බලධාරීන් කුණු දැමීමට භුමියක් තෝරාගැනිමේ දී සලකා බලා ඇති කාරණා වනුයේ එහි වන පරිසර විද්‍යාත්මක පසුබිම නොව භූමිය සදහා කිසිදු වියදමක් නොකර රජයේ රක්ෂිතයක් භාවිතයට ගැනීමත් මහජන විරෝධය අවම වීමට වාසස්ථාන වලින් බැහැර ස්ථානයක් තෝරාගැනිම යන පටු කාරණාවන් පමණි.
මෙහිදි තාවකාලික විකල්පයක් ලෙස බස්නාහිර පලාතේ බොහෝ ස්ථානවල පවතින මහා පරිමාණ කලුගල් කැණීම් සිදු කර පරිහාණියට ලක් වූ වලවල් සහිත භුමි මෙන්ම තෙත් බිම් පද්ධතියෙන් පරිබාහිරව පිහිටි වයස්ගත රබර් වගාවන් පවතින භුමියක් සපයා ගෙන එවැන්නක සාපේක්ෂව අඩු කාල සීමාවකින් සකස්කර ගත හැකි පාලිත බිම් පිරවුමක් (Controlled landfill) සකසා එයට තාවකාලිකව කොළඹ එකතුවන කසල බැහැර කිරිම වඩාත් යෝග්‍ය ම විසඳුමක් වනු ඇත. එහෙත් එවැන්නක් සදහා බලධාරින් යොමු නොවන වග අමිහිරිවුත් කටුකවූත් සත්‍යය නොවන්නට නම් ජනතාව සිය හඬ අවදි කළ යුතුම ය.
මුතුරාජවෙල ඡායාරූපය-© පූර්ණිමා පීරිස්
මේ වියමන ඔබේ මූණු පොතට එක් කරන්න-
Tags- Meethotamulla Garbage Issue, Waste Management Sri Lanka, Muthurajawela Wetland, Colombo Municipal Council, Soil Pollution, Water pollution
Currents
වෙසෙස් බූන්දි
අදහස් බූන්දි
කතා-බස් කරන්ට්ස්
රත්තරං ටික
කෙටියෙන්
ඔමරි කරන්ට්ස්
ඔත්තු කරන්ට්ස්
කට කොකියනවට
පැන බූන්දි
Viva Che
BoondiLets
Raha
Cine බූන්දි
රංග බූන්දි
සිත්තර බූන්දි
රහ කතා-බස්
අදහස් බූන්දි
රත්තරං ටික
රහ ඔත්තු
රහ වීඩියෝ
චිත්‍රකතා
BoondiLets
Sookiri
වෙසෙස් බූන්දි
කතන්දර බූන්දි
පොත් බූන්දි
සූකිරි කතා-බස්
අදහස් බූන්දි
රත්තරං ටික
සූකිරි ඔත්තු
රන් රෝස
BoondiLets
Plus
ප්‍රතිචාර
අඩවි දත්ත
Facebook Page
Boondi Google+
Boondi RSS
කපිල මහේෂ් රාජපක්ෂගෙන් තවත් වියමන්
වෙසෙස්
තෙත්බිම් පුරා අසූචි විසුරුවන 'සහස්‍රයේ නගරය'
වෙසෙස්
මිහිකත විකුණනු ලැබේ!- සොබාදහම වස්තුකරණයේ සිට නව ලිබරල් පරිසරවාදය දක්වා
කවි
ෆෙන්ෂුයි බුදුන් අනඳ හිමි හමුව..
කවි
තෙතක් නැති රෝහලේ බිල මත -වැතිර හිටියා සුභාෂිත පොත
කවි
ධීවරී ගීතය
තවත් වෙසෙස් බූන්දි
මැදියම් රැයේ වාහනවලට අතවනන සුදු හැඳි ගැහැනිය
වාලම්පුරි- වාසනාව, විහිළුව සහ මිත්‍යාව
ආගිය අතක් නැති වූ 'මහසෝනා'
අපි තමයි නියම විප්ලවකාරයෝ..!
දත්තවාදී යුගයේ විප්ලවවාදින් හඳුනාගනිමු!
BoondiLets
එලී වියෙසෙල් කියයි.
ඇතැම් විට අයුක්තියට එරෙහිව නැගී සිටීමට තරම් බලයක් අප සතුව නොතිබිය හැකිය. එහෙත් එම මොහොතේ ඊට විරෝධතාව දක්වන්නට අප අසමත් වන්නේ නම් කෙදිනකවත් ඒ සඳහා... [More]
What's New | අලුතෙන්ම
කවි|
ආනන්ද
31-Secs
(රෝහණ පොතුලියැද්ද) මාලා කරුවෙකු සේ මල් සොයා යන
සසර සැරි ගමනක ඉම
අතහැරීම ම නිවන කියන උතුමෙකු
අත නෑර අල්ල ගති ආනන්ද
මල,පැහැය,සුවඳ, ඈ... [More]
සසර සැරි ගමනක ඉම
අතහැරීම ම නිවන කියන උතුමෙකු
අත නෑර අල්ල ගති ආනන්ද
මල,පැහැය,සුවඳ, ඈ... [More]
Cine|
අසන්ධිමිත්තා- වෘත්තයෙන් ආපස්සට
3-Mins
(ඩිල්ෂානි චතුරිකා දාබරේ) සාහිත්‍යය හෝ සිනමාපට තවදුරටත් සාම්ප්‍රදායික ආකෘතියම නොපතයි. රසවිඳින්නන්ව සාමාන්‍ය කතාවකින් නළවාදැමීමට නොහැකිය. තවදුරටත් ඔවුහුද හුරුපුරුදු නිර්මාණ ස්වභාවයම නොපතති. නිර්මාණකරුවකු... [More]
Cine|
රාමු තුළ යළි රාමු වුණු "දැකල පුරුදු කෙනෙක්"
6-Mins
(විකුම් ජිතේන්ද්‍ර) මේ යුගය ඡායාරූප හා කැමරා යුගයක් වන අතර වෘත්තීය හෝ අර්ධවෘත්තීය කැමරා භාවිත කරන ආධුනිකයා පවා අධි සුන්දරත්වයෙන් යුතු ඡායාරූප... [More]
අදහස්|
To Sir, With Love!
2-Mins
(තාරක වරාපිටිය) To Sir With Love යනු මීට වසර 28 කට පමණ ඉහතදී කළු සුදු ටෙලිවිෂන් තිරයකින් මා බැලු චිත්‍රපටයකි. එය එතෙක්... [More]
වෙසෙස්|
මැදියම් රැයේ වාහනවලට අතවනන සුදු හැඳි ගැහැනිය
5-Mins
(තිලක් සේනාසිංහ ) අද මෙන් මහජනයා හෝ රථවාහන බහුල නොවූ මීට දශක හය හතකට පෙර ඇතැම් දිනවල මැදියම් රැය ආසන්නයේ දී කොළඹ බොරැල්ලේ... [More]
ඔත්තු|
හෙල්මලී ගුණතිලකගෙන් 'සහස් පියවර'
5-Secs
හෙල්මලී ගුණතිලක විසින් රචිත පළමු කෙටිකතා එකතුව වන 'සහස් පියවර' කෘතිය මුද්‍රණද්වාරයෙන් එළි දක්වා තිබේ.... [More]
පොත්|
ඉණෙන් හැලෙන කලිසමක් රදවා ගන්න තතනමින්...
2-Mins
(රෝහණ පොතුලියැද්ද) පුද්ගල නාමයක්, වාසගමක් දුටු කල්හි ඔහුගේ ජාතිය/ ආගම/ කුලය/ ලිංගය/ ග්‍රාමීය, නාගරිකබව සිතියම් ගත කිරීම සාමාන්‍ය පුරුද්දක්. නමුත් "ඩොමිනික් චන්ද්‍රසාලි"... [More]
කෙටියෙන්|
මොන එල්ලුං ගස් ද?
පොත්|
උමතු වාට්ටුවට අප්පචිචී ඇවිත්!
6-Mins
(කේ.ඩී. දර්ශන) 'උඹට එහෙම යන්න බැහැ උඹ ඉන්න ඕනෙ මම ළඟ. මගේ හෙවණැල්ලෙන් මිදෙන්න උඹට බැහැ.'
(-41 පිට)
'මම ගල් ගැහී අප්පච්චී දෙස බලාගෙන... [More]
(-41 පිට)
'මම ගල් ගැහී අප්පච්චී දෙස බලාගෙන... [More]
රත්තරං ටික|
මෙන්න බත් කූරෙක්!
28-Secs
මත්සුවා බැෂෝ යනු කෘතහස්ත ජපන් කවියෙකි. බැෂෝගෙ කවිකාර කම දැක දිනක් ඔහුගේ ශිෂ්‍යයෙකු ද කවියක්... [More]
කවි|
ජානූ! පේ‍්‍රමයෙන් විතැන් විය හැකි දැයි මට කියන්න
24-Secs
(තුෂාරි ප්‍රියංගිකා) එකින් එක මතක අහුලමි
මංජුසාවකි හදවත මතක අහුරමි
සීත හිමයේ මිදුණු හිමකැටිති යට
ඔබට කවි ලියා සඟවමි
ජානූ!
පසුපස සෙවණැල්ල සේ ඇදෙමි... [More]
මංජුසාවකි හදවත මතක අහුරමි
සීත හිමයේ මිදුණු හිමකැටිති යට
ඔබට කවි ලියා සඟවමි
ජානූ!
පසුපස සෙවණැල්ල සේ ඇදෙමි... [More]
පොත්|
සෞන්දර්යය වෙනුවට කටු අතු- අපේ යුගයේ උරුමය!
13-Mins
(චූලානන්ද සමරනායක) කිවිඳියකගෙ කාව්‍ය ග‍්‍රන්ථයක් එළිදක්වන මොහොතක ඇගේ කවියට ප‍්‍රවේශ වෙන්න වඩාම සුදුසු මාවත මොකක්ද? මේක ටිකක් විසඳගන්න අමාරු ප‍්‍රශ්ණයක්. මොකද අද... [More]
ඔත්තු|
'නො පවතිනු වස් ප්‍රේමය ව පවතිමි' සහ 'පියා නො හැඹූ පියාපත්'- දෙසැ. 01
11-Secs
මාලතී කල්පනා ඇම්බ්‍රෝස්ගේ 'නො පවතිනු වස් ප්‍රේමය ව පවතිමි' සහ 'පියා නො හැඹූ පියාපත්' කාව්‍ය... [More]
වෙසෙස්|
වාලම්පුරි- වාසනාව, විහිළුව සහ මිත්‍යාව
1-Mins
(තාරක වරාපිටිය) ලංකාවේ ඉහළ "අලෙවි වටිනාකමක්" ඇති, ‘අනුහස් ඇති’ ගුප්ත වස්තුවකි වාලම්පුරිය. මෙම ‘වටිනාකම’ තීරණය වන්නේ එහි ඇති ද්‍රව්‍යමය වටිනාකම හෝ වෙනත්... [More]
පොත්|
"මතක වන්නිය" හෙවත් උතුරේ ශේෂ පත්‍රය
3-Mins
(සුරෝෂන ඉරංග) කලා කෘතියකින් භාවමය කම්පනයක් ඇතිකළ හැකි නම් එයට කිසියම් සමාජ බලපෑමක් සිදුකළ හැකිය. එසේ කම්පනයත්, පශ්චාත්තාපයත් ජනිත කළ, දමිළ බසින්... [More]
අදහස්|
විද්‍යාවේ සියවසක පිම්ම!
2-Mins
(තාරක වරාපිටිය) පසුගිය සියවසේ මිනිස් ශිෂ්ඨාචාරය මුහුණපෑ ප්‍රධාන මාරක අභියෝග තුන වුයේ වසංගත, සාගත හා සංග්‍රාමයන්ය. ඒ සියවස තුල එසේ ඉන් මියැදුන... [More]
කරන්ට්ස්|
"අඟ"
19-Secs
(උපුල් සේනාධීරිගේ) අංඟ පුලාවකට නැති මිනිස්සු
තම හිස අත ගෑහ
අඟක්... ඔව් අඟක්
රයිනෝසිරසක හැඩගත් අඟක්
මොළයක් නැති සිරසක්
තෙතක් නැති හදවතක්... [More]
තම හිස අත ගෑහ
අඟක්... ඔව් අඟක්
රයිනෝසිරසක හැඩගත් අඟක්
මොළයක් නැති සිරසක්
තෙතක් නැති හදවතක්... [More]
වෙසෙස්|
ඇනා කැරනිනා සහ ඇනා ස්ටෙපානොව්නා
7-Mins
(ඩිල්ෂානි චතුරිකා දාබරේ) ලියෝ තෝල්ස්තෝයි විරචිත ඇනා කැරනිනා නවකතාවේ ප්‍රධාන කථා නායිකාව වන ඇනා අර්කෙඩියෙව්නා කැරනිනා නමැති චරිතය ගොඩනැංවීම සඳහා තෝල්ස්තොයිට කාන්තාවන් කිහිප... [More]