Facebook
Twitter
Google+
YouTube
Blog
RSS Feed
පුහුල් දෝසි
ෆන් පිටුවෙන් එළියට ආ ලෝකේ පළමුවැනි හරස්පද ප්‍රහේළිකාව
බූන්දි, 04:48:44
මේ සටහන කියවන ඔබත් සමහර විට හරස්පද ප්‍රහේළිකා පිළිබඳ ඉතාමත් උනන්දුවෙන් පසුවෙන්නෙකු වන්නට පුළුවනි. ඉතිං වයස් බේදයන් නැතුව බාල-තරුණ-මහලු කාගෙත් ආදරයට පත් වුණු හරස්පද ප්‍රහේළිකාවේ ආරම්භය ගැනයි මේ කියන්න යන්නේ.

කෙනෙකුට මේ හරස්පද ප්‍රහේළිකා කාලය නිකරුණේ කා දමන වැඩක් ලෙස පෙනෙන්ට පුළුවන්. හැබැයි ලොව පළමු හරස්පද ප්‍රහේළිකාවේ සොයා ගත් ආතර් වේන් ට (Arthur Wynne) නම් ඇත්තෙන්ම එය අළුත් අත්දැකීමක් වුණා.

වේන් වැඩ කළේ නිව්යෝක් වර්ල්ඩ් (New York World) පුවත්පතේ. ඔහුට පැවරුණු කාර්යය වුණේ විනෝදය පිණිස පලවන සතියේ චිත්‍රකතා සහ ප්‍රහේළිකා පිටුව සකස්කිරීමයි. මුල් වරට 1913 දෙසැම්බර් 21 වන දින නත්තල් කලාපය වෙනුවෙන් ඔහු සකස් කල පළමු හරස්පද ප්‍රහේළිකාව ලෝකයේ බොහෝ මිනිසුන් අතර මහා පෙරළියක් ඇති කරනු ඇතැයි ඔහු කිසි ලෙසකින්වත් බලාපොරොත්තු වුණේ නැහැ.

මුල් කාලයේදී මේ චිත්‍රකතා සහ ප්‍රහේළිකා පිටුව සැරසුණේ බොහෝමයක් වචන චතුරශ්‍ර, සැඟවි වදන්, අකුරු පෙරළි හෝ තිත් ඉරි යාකරන සිතුවම් වැනි දේවල් වලින්. එහෙත් නත්තල් කලාපය වෙනුවෙන් අලුත් යමක් ඉදිරිපත් කරන්නට ආතර් වේන් ට ඕනෑ වුණා. ඒ අනුව මුලින්ම දියමන්තියක හැඩයැතිව ඉරි ඇඳ සකස් කළ ඔහු පුවත් පිටුවේ නම වූ 'ෆන්' (Fun) යන්න පළමු හරස් කොටු පෙලෙහි ලිව්වා. ඒ අනුව ඉතිරි කොටු පිරවීමට පහසු වන පරිදි වචන ආරම්භයේ එන පලමු කොටුවත් අවසාන කොටුවත් ඔහු අංකනය කලා. ඉන්පසු ඒ ඒ අංකයට අදාල වචනය සොයා ගැනීම පහසු වෙන පරිදි ඉඟි සහ පැහැදිලිකිරීම් වෙන වෙනම ලියා තැබුවා. ඊළඟට ඔහු කළේ ප්‍රහේළිකාව විසඳීමට අදාල උපදෙස් ලෙස 'පහත ඇති ඉඟි සහ අරුත් වලට එකඟ වන වචන ඇසුරින් කුඩා කොටු පුරවන්න' යන්න ඇතුලත්ව එය මුද්‍රණය කිරීමයි. ඉතිං ඔන්න ඔහොමයි මුල්ම හරස්පද ප්‍රහේළිකාව ඇරඹුනේ.

මේ අලුත් ප්‍රහේළිකාව මිනිසුන් අතර ඉතා ඉක්මනින් ප්‍රසාදයට පත් වුණා. ඒ නිසාම සෑම සතියකම පුවත් පත මෙවැනි ප්‍රහේළිකා වලින් සැරසෙන්නට වුණා. මුලින්ම එය පලවුණේ 'වර්ඩ්-ක්‍රොස්' (Word-Cross) නමින් වුනත් සති කිහිපකට පසුව එය 'ක්‍රොස්- වර්ඩ්' (Cross-Word) බවට පෙරලුණා.

ඒ විතරක් නෙමෙයි, විවිධ හැඩයන් සහ වෘත්තාකාර හරස් පද ප්‍රහේළිකා ගැනත් ආතර් වේන් දිගින් දිගටම පර්යේෂණ වල නියැලුණා. එහෙත් අවසානයේ වඩා සුදුසුම හැඩය ලෙස වේන් තෝරා ගත්තේ සෘජුකෝණාස්‍රාකාර හැඩයයි. ඉන් පසු නැවත වතාවක් 'ක්‍රොස්-වර්ඩ්' යන වචනය මධ්‍යයේ ඇති කුඩා හරස් ඉර අතැර එය 'ක්‍රොස්වර්ඩ්' (Crossword) ලෙස නම් කෙරුණා.

මුල්කාලයේදී පාඨකයෝ බොහොම උනන්දුවෙන් තමන් නිර්මාණය කළ හරස් පද ප්‍රහේළිකා නිව්යෝර්ක් වර්ල්ඩ් පුවත්පතට එවන්නට පටන් ගත්තා. ඒ වගේම 1914 පෙබරවාරි මාසය තෙක් පාඨක නිර්මාණ දිනපතා පුවත්පතේ පලවෙන්නට වුණා. එහෙත් හදිසියේ දිගින් දිගටම ඇතිවෙන්නට පටන් ගත් අකුරු ඇමිණීමේ දෝෂ හේතුවෙන් හරස්පද ප්‍රහේළිකා පල කිරීම සම්පූර්ණයෙන්ම නවතා දමන්නට පුවත්පතට සිදුවුණා.

හරස් පද ප්‍රහේළිකා පළ නොවීම සම්බන්ධයෙන් හදිසියේම විශාල පාඨක අප්‍රසාදයක් වර්ධනය වෙන්නට පටන් ගත්තා. ඒ අනුව සතියක පමණ කාලයකින් පසුව නැවතත් හරස්පද ප්‍රහෙළිකා පළ කිරීමට පුවත් පත තීරණය කළා.

පුදුමයකට වගේ ඒ වන විටත් හරස්පද ප්‍රහේළිකාවේ ජනප්‍රියත්වය හිනිපෙත්තේම තිබියදීත් නිව්යෝර්ක් පුවත්පතෙහි හැර අන් කවර තැනක වත් ඒවා පල වී තිබුණේ නෑ. ඉන්පසු 1924 දී කොලුම්බියාවේ පුවත්පත් කලාව පිළිබඳ වූ පාසලකින් උපාධිය ලැබූ ඩික් සයිමන් (Dick Simon) සහ ලින්කන් ෂූස්ටර් (Lincoln Schuster) එක්ව ග්‍රන්ථ ප්‍රකාශන ආයතනයක් ආරම්භ කළා. ඒ කාලයේදී පලකිරීමට සුදුසු ග්‍රන්ථයක් සොයමින් සිටියදී තමයි නිව් යෝර්ක් පුවත්පත විසින් පලකල මේ හරස්පද ප්‍රහේළිකා පිළිබඳ ඔවුන්ට දැන ගන්නට ලැබෙන්නෙ. ඒ අනුව ඔවුන් ලොව පළමු වරට හරස්පද ප්‍රහේළිකා සියල්ල එක් කොට ග්‍රන්ථයක් ලෙස මුද්‍රණය කලා. ඒ වගේම කිසිවෙක් නොසිතු විරූ අති විශාල පාඨක ප්‍රසාදයක් දිනාගන්නටත් එයට හැකි වුණා. ඔන්න ඔහොමයි හරස්පද ප්‍රහේළිකා ලොව වටා අස්සක් මුල්ලක් නෑර පැතිරීම ආරම්භ වුණේ.

මේ තියෙන්නෙ ආතර් වේන් හැදුව පළමුවැනි ප්‍රහේළිකාව-



විසඳුම බලන්න මේ සබැඳිය මත ක්ලික් කරන්න.

විසඳුම බලන්න කලින්, ඔබටත් කැමති නම් උත්සාහ කරලා බලන්න පුළුවන් විසඳන්න.
මේ වියමන ඔබේ මූණු පොතට එක් කරන්න-
Tags- History of Crossword Puzzles, Arthur Wynne
Plus
ප්‍රතිචාර
අඩවි දත්ත
Facebook Page
Boondi Google+
Boondi RSS
නීල්යා කාරියවසම්ගෙන් තවත් වියමන්
පුහුල් දෝසි
චීනයේ රතු ලන්තෑරුම් උත්සවය සහ මකර-සිරස උත්සවය
ඉඟුරු
මල් මත සැඟවී සිට පහර දෙන මායාකාරයා
ඉඟුරු
"හෑන්ඩ් ෆිශ්"| අත් ඇති මාළුවෙක්
පුහුල් දෝසි
ගඩොල් කැටේ කතන්දරේ
පුහුල් දෝසි
වාස්තු විද්‍යාවේ විශ්මිත දායාදය - කුට්ටම් පොකුණ
තවත් පුහුල් දෝසි
ක්ලෝනීයකරණයෙන් උපන් ඩොලී
ෆ්ලැමින්ගෝ වගතුග
මිනිසා හඳට යයි...! (එදා දිනමිණ- මිනිසා සඳ මත පා තැබූ පුවත රටට කී හැටි)
කඩදාසියේ කතාව
ඩයස් ලා සහ අපි
BoondiLets
කාල් සේගාන් කියයි.
ශ්‍රේෂ්ඨ බුද්ධිමතුන්ගෙන් අතැමෙකු සිනහවට ලක් වූ බව සත්‍යයකි. එහෙත්, ඉන් කියවෙන්නේ සිනහවට ලක් වන සියල්ලෝ ශ්‍රේෂ්ඨ බුද්ධිමතුන් වන බව නොවේ. ඔවුහු කොලම්බස් ට සිනාසුනහ. රයිට්... [More]
What's New | අලුතෙන්ම
කවි| ආනන්ද

31-Secs

(රෝහණ පොතුලියැද්ද) මාලා කරුවෙකු සේ මල් සොයා යන
සසර සැරි ගමනක ඉම
අතහැරීම ම නිවන කියන උතුමෙකු
අත නෑර අල්ල ගති ආනන්ද

මල,පැහැය,සුවඳ, ඈ... [More]
Cine| අසන්ධිමිත්තා- වෘත්තයෙන් ආපස්සට

3-Mins

(ඩිල්ෂානි චතුරිකා දාබරේ) සාහිත්‍යය හෝ සිනමාපට තවදුරටත් සාම්ප්‍රදායික ආකෘතියම නොපතයි. රසවිඳින්නන්ව සාමාන්‍ය කතාවකින් නළවාදැමීමට නොහැකිය. තවදුරටත් ඔවුහුද හුරුපුරුදු නිර්මාණ ස්වභාවයම නොපතති. නිර්මාණකරුවකු... [More]
Cine| රාමු තුළ යළි රාමු වුණු "දැකල පුරුදු කෙනෙක්"

6-Mins

(විකුම් ජිතේන්ද්‍ර) මේ යුගය ඡායාරූප හා කැමරා යුගයක් වන අතර වෘත්තීය හෝ අර්ධවෘත්තීය කැමරා භාවිත කරන ආධුනිකයා පවා අධි සුන්දරත්වයෙන් යුතු ඡායාරූප... [More]
අදහස්| To Sir, With Love!

2-Mins

(තාරක වරාපිටිය) To Sir With Love යනු මීට වසර 28 කට පමණ ඉහතදී කළු සුදු ටෙලිවිෂන් තිරයකින් මා බැලු චිත්‍රපටයකි. එය එතෙක්... [More]
වෙසෙස්| මැදියම් රැයේ වාහනවලට අතවනන සුදු හැඳි ගැහැනිය

5-Mins

(තිලක් සේනාසිංහ ) අද මෙන් මහජනයා හෝ රථවාහන බහුල නොවූ මීට දශක හය හතකට පෙර ඇතැම් දිනවල මැදියම් රැය ආසන්නයේ දී කොළඹ බොරැල්ලේ... [More]
ඔත්තු| හෙල්මලී ගුණතිලකගෙන් 'සහස් පියවර'

5-Secs

හෙල්මලී ගුණතිලක විසින් රචිත පළමු කෙටිකතා එකතුව වන 'සහස් පියවර' කෘතිය මුද්‍රණද්වාරයෙන් එළි දක්වා තිබේ.... [More]
පොත්| ඉණෙන් හැලෙන කලිසමක් රදවා ගන්න තතනමින්...

2-Mins

(රෝහණ පොතුලියැද්ද) පුද්ගල නාමයක්, වාසගමක් දුටු කල්හි ඔහුගේ ජාතිය/ ආගම/ කුලය/ ලිංගය/ ග්‍රාමීය, නාගරිකබව සිතියම් ගත කිරීම සාමාන්‍ය පුරුද්දක්. නමුත් "ඩොමිනික් චන්ද්‍රසාලි"... [More]
කෙටියෙන්| මොන එල්ලුං ගස් ද?

10-Secs

(සුරත්) කුඩුකාරයෝ ටික විජහට එල්ලාලා
බේරා ගනිමු රට ඒකයි හදිස්සිය
මෙත්පල් මැතිඳු මුර ගානා හැටි දැකලා
ගිරවා මගේ දුන්නා එල ටෝක් එකක්

"එල්ලිය යුතු එවුන් දා ගෙන රෙදි අස්සේ... [More]
පොත්| උමතු වාට්ටුවට අප්පචිචී ඇවිත්!

6-Mins

(කේ.ඩී. දර්ශන) 'උඹට එහෙම යන්න බැහැ උඹ ඉන්න ඕනෙ මම ළඟ. මගේ හෙවණැල්ලෙන් මිදෙන්න උඹට බැහැ.'
(-41 පිට)

'මම ගල් ගැහී අප්පච්චී දෙස බලාගෙන... [More]
රත්තරං ටික| මෙන්න බත් කූරෙක්!

28-Secs

මත්සුවා බැෂෝ යනු කෘතහස්ත ජපන් කවියෙකි. බැෂෝගෙ කවිකාර කම දැක දිනක් ඔහුගේ ශිෂ්‍යයෙකු ද කවියක්... [More]
කවි| ජානූ! පේ‍්‍රමයෙන් විතැන් විය හැකි දැයි මට කියන්න

24-Secs

(තුෂාරි ප්‍රියංගිකා) එකින් එක මතක අහුලමි
මංජුසාවකි හදවත මතක අහුරමි
සීත හිමයේ මිදුණු හිමකැටිති යට
ඔබට කවි ලියා සඟවමි
ජානූ!
පසුපස සෙවණැල්ල සේ ඇදෙමි... [More]
පොත්| සෞන්දර්යය වෙනුවට කටු අතු- අපේ යුගයේ උරුමය!

13-Mins

(චූලානන්ද සමරනායක) කිවිඳියකගෙ කාව්‍ය ග‍්‍රන්ථයක් එළිදක්වන මොහොතක ඇගේ කවියට ප‍්‍රවේශ වෙන්න වඩාම සුදුසු මාවත මොකක්ද? මේක ටිකක් විසඳගන්න අමාරු ප‍්‍රශ්ණයක්. මොකද අද... [More]
ඔත්තු| 'නො පවතිනු වස් ප්‍රේමය ව පවතිමි' සහ 'පියා නො හැඹූ පියාපත්'- දෙසැ. 01

11-Secs

මාලතී කල්පනා ඇම්බ්‍රෝස්ගේ 'නො පවතිනු වස් ප්‍රේමය ව පවතිමි' සහ 'පියා නො හැඹූ පියාපත්' කාව්‍ය... [More]
වෙසෙස්| වාලම්පුරි- වාසනාව, විහිළුව සහ මිත්‍යාව

1-Mins

(තාරක වරාපිටිය) ලංකාවේ ඉහළ "අලෙවි වටිනාකමක්" ඇති, ‘අනුහස් ඇති’ ගුප්ත වස්තුවකි වාලම්පුරිය. මෙම ‘වටිනාකම’ තීරණය වන්නේ එහි ඇති ද්‍රව්‍යමය වටිනාකම හෝ වෙනත්... [More]
පොත්| "මතක වන්නිය" හෙවත් උතුරේ ශේෂ පත්‍රය

3-Mins

(සුරෝෂන ඉරංග) කලා කෘතියකින් භාවමය කම්පනයක් ඇතිකළ හැකි නම් එයට කිසියම් සමාජ බලපෑමක් සිදුකළ හැකිය. එසේ කම්පනයත්, පශ්චාත්තාපයත් ජනිත කළ, දමිළ බසින්... [More]
අදහස්| විද්‍යාවේ සියවසක පිම්ම!

2-Mins

(තාරක වරාපිටිය) පසුගිය සියවසේ මිනිස් ශිෂ්ඨාචාරය මුහුණපෑ ප්‍රධාන මාරක අභියෝග තුන වුයේ වසංගත, සාගත හා සංග්‍රාමයන්ය. ඒ සියවස තුල එසේ ඉන් මියැදුන... [More]
කරන්ට්ස්| "අඟ"

19-Secs

(උපුල් සේනාධීරිගේ) අංඟ පුලාවකට නැති මිනිස්සු
තම හිස අත ගෑහ
අඟක්... ඔව් අඟක්
රයිනෝසිරසක හැඩගත් අඟක්
මොළයක් නැති සිරසක්
තෙතක් නැති හදවතක්... [More]
වෙසෙස්| ඇනා කැරනිනා සහ ඇනා ස්ටෙපානොව්නා

7-Mins

(ඩිල්ෂානි චතුරිකා දාබරේ) ලියෝ තෝල්ස්තෝයි විරචිත ඇනා කැරනිනා නවකතාවේ ප්‍රධාන කථා නායිකාව වන ඇනා අර්කෙඩියෙව්නා කැරනිනා නමැති චරිතය ගොඩනැංවීම සඳහා තෝල්ස්තොයිට කාන්තාවන් කිහිප... [More]
Boondi Dot Lk · බූන්දියේ අපේ වැඩක් · editorial@boondi.lk
Home · Currents · Raha · Sookiri · Kavi · Dosi · Music · Plus · Facebook